วารสารเชิงวิชาการและการรักษาสัตวป่วยเพื่อผู้ประกอบการบำบัดโรคสัตว์
วารสารเชิงวิชาการและการรักษาสัตวป่วยเพื่อผู้ประกอบการบำบัดโรคสัตว์

หมายเลขหัวข้อ 1 การสื่อสาร

การตรวจรักษาอย่างราบรื่น ตอนที่ 3

เผยแพร่แล้ว 02/04/2020

เขียนโดย Miguel Ángel Díaz , Iván López Vásquez , Cindy Adams และ Antje Blättner

สามารถอ่านได้ใน Français , Deutsch , Italiano , Polski , Português , Română , Español และ English

ในตอนสุดท้ายของบทความชุดนี้จะเน้นที่ความสำคัญของการสื่อสาร นอกจากนี้ยังอธิบายถึงการสนทนาที่สมบูรณ์แบบซึ่งต้องประกอบไปด้วยแบบแผน โครงร่าง และมีสามขั้นตอนด้วยกัน ในตอนท้ายเราจะมาดูตัวอย่างสถานการณ์ยากลำบากที่สัตวแพทย์อาจพบเจอได้ในชีวิตการทำงาน รวมถึงการรับมือกับการข่มขู่ทางอารมณ์(emotional blackmail)

The smooth consultation (part 3)

ประเด็นสำคัญ

เมื่อเจ้าของสัตว์ได้มีส่วนร่วมในการตัดสินใจเกี่ยวกับการตรวจรักษาสัตว์เลี้ยงของเขา จะทำให้เขารู้สึกมีข้อผูกมัดในดูแลรักษาสัตว์เลี้ยงเพิ่มมากขึ้น


ขั้นตอนแรกคือการเปลี่ยนท่าทีของสัตวแพทย์จาก “พระเจ้าในเสื้อกาวน์ขาว” ผู้รอบรู้และชอบออกคำสั่ง ไปเป็น “เพื่อนผู้ช่วยเหลือ” ที่มีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นได้ดี


เพื่อนที่ดีที่สุดของเจ้าของสัตว์เลี้ยงคือสัตวแพทย์ที่มีความเปิดเผยผู้พยายามเสาะหาทางเลือกที่ดีที่สุดแก่เจ้าของและสัตว์เลี้ยง


หากเจ้าของสัตว์ได้รับการปฏิบัติเป็นพิเศษเมื่อทำการเรียกร้อง จะส่งผลให้จำนวนลูกค้ากลุ่มนี้เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ


การอธิบายและการมีส่วนร่วม

การอุ่นเครื่อง ความสัมพันธ์ที่ดี การถามถูกคำถามและคำตอบที่ได้รับ การฟังและการให้ข้อคิดเห็น ล้วนมีความสำคัญอย่างมากต่อการสนทนาที่ประสบความสำเร็จ นอกจากนี้การที่สัตวแพทย์อธิบายถึงสิ่งที่ตรวจพบและกระบวนการรักษาก็มีความสำคัญเช่นกันเพราะทำให้เจ้าของสัตว์เกิดความเข้าใจและยอมรับในการตรวจรักษา

สิ่งที่สร้างความรู้สึกพิเศษคือการที่เจ้าของสัตว์ได้มีส่วนร่วมในกระบวนการตัดสินใจโดยไม่ได้เกิดจากความคิดของสัตวแพทย์เพียงฝ่ายเดียว ขั้นตอนนี้ทำให้เจ้าของสัตว์เกิดความรู้สึกว่าเป็นหน้าที่ของตนที่จะมีส่วนในกระบวนการตรวจรักษาสัตว์เลี้ยง ทั้งหมดนี้คือสิ่งจำเป็นต่อการให้ความร่วมมือของเจ้าของสัตว์และความภักดีต่อสถานพยาบาลสัตว์

สัตวแพทย์ที่มีการพัฒนาปรับปรุงรูปแบบการสื่อสารของตนเองอย่างสม่ำเสมอยังสามารถได้เพิ่มมากกว่าความร่วมมือและความภักดีจากเจ้าของสัตว์เลี้ยง พวกเขาจะพบกับความเครียดในการทำงานที่ลดลง เจ้าของสัตว์ที่มีความสุขมากขึ้น รวมถึงบรรยากาศในสถานที่ทำงานโดยรวมที่ดีขึ้น สัตวแพทย์ที่ปฏิบัติเชิงรุกในการสื่อสารได้อย่างดีและชัดเจนถือเป็นการป้องกันที่ดีที่สุดต่อการเข้าใจผิดและความเครียด ทั้งยังเป็นหนทางที่จะนำไปสู่ความสัมพันธ์ที่ดีกับลูกค้าหรือเจ้าของสัตว์

วิธีดังกล่าวจะเกิดผลดีได้อย่างไรและสัตวแพทย์ต้องปฏิบัติเช่นไร สัตวแพทย์จะรับมือกับลูกค้าที่อารมณ์ร้ายหรือสร้างความขุ่นมัวได้อย่างไร เรามาลองเริ่มต้นดูจากองค์ประกอบการสนทนาพื้นฐานที่สัตวแพทย์ได้ทำการ :

  • แนะแนวทางให้แก่ลูกค้าหรือเจ้าของสัตว์ตลอดการตรวจรักษา
  • ปฏิบัติงานทุกอย่างด้วยความโปร่งใส
  • อธิบายสิ่งที่ตรวจพบด้วยถ้อยคำที่เข้าใจง่ายแก่ลูกค้า
  • รับฟังข้อคิดเห็นจากลูกค้าเกี่ยวกับสิ่งที่ตรวจพบรวมถึงทำให้แน่ใจว่าลูกค้าเข้าใจในสิ่งที่สัตวแพทย์อธิบายไม่ว่าจะเป็นผลการตรวจและคำแนะนำเกี่ยวกับการรักษา
  • ช่วยลูกค้าตัดสินใจเท่าที่จะทำได้ ยกตัวอย่างเช่นการให้คำแนะนำประกอบทางเลือกอย่างชัดเจน จากนั้นทำการตัดสินใจร่วมกัน
  • ถามความต้องการของลูกค้า
    • ความต้องการทั่วไปโดยรวม ดังที่ได้กล่าวไปแล้วในบทความเรื่อง “การตรวจรักษาอย่างราบรื่น ตอนที่ 2” โดยใช้รูปแบบคำถาม และ คำตอบที่มีในตัวอย่าง
    • เพื่อเสนอแนวทางการตรวจรักษาที่เหมาะสมที่สุดโดยที่ลูกค้าไม่รู้สึกลำบากใจ
    • เพื่อทำการปรับการรักษาให้เหมาะสมและสะดวกกับการดำเนินชีวิตประจำวันทั้งของลูกค้าและสัตว์เลี้ยงของเขา

ที่กล่าวมาทั้งหมดอาจดูเป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลามาก แต่ในทางปฏิบัติแล้วไม่จำเป็นต้องเป็นเช่นนั้นเสมอไปทั้งยังอาจช่วยประหยัดเวลาได้ด้วย ทั้งนี้เป็นเพราะรูปแบบการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพสูงกว่าซึ่งช่วยให้การปฏิบัติงานเป็นไปอย่างราบรื่น ลดคำถามและข้อสงสัยรวมไปถึงความเข้าใจผิดของลูกค้าเกี่ยวกับการตรวจรักษาได้

กลยุทธในการสนทนาระหว่างการตรวจรักษา

Clients look to the doctor as a leader whom they can rely on. Someone who takes them through the exam, diagnostics and therapy “journey” and helps them make the right decisions.

รูปภาพที่ 1 ลูกค้ามองสัตวแพทย์ในฐานะผู้นำที่สามารถพึ่งพาได้ ผู้ที่จะนำทางไปตลอดการตรวจวินิจฉัยและการรักษา ตลอดจนช่วยให้ลูกค้าตัดสินใจได้อย่างถูกต้อง © Manuel Fontègne

เพื่อให้การสนทนาระหว่างการตรวจรักษาเป็นไปได้ด้วยดี ขั้นตอนแรกสัตวแพทย์ต้องทำการปรับเปลี่ยนทัศนคติของตนเองจากผู้รอบรู้ที่ชอบออกคำสั่งในชุดกาวน์สีขาว มาเป็นเพื่อนคู่คิดในการดูแลสุขภาพที่เอาใจใส่(รูปภาพที่ 1)

ขั้นตอนที่ 2 ฝึกฝน ฝึกฝน และฝึกฝน ค้นหาแนวทางและรูปแบบในการสื่อสาร

ขั้นตอนที่ 3 เรียนรู้ทักษะและเคล็ดลับในการจัดการกับกรณีที่ซับซ้อนและคำถามที่แปลกๆจากลูกค้า

ในย่อหน้าถัดไปจะเป็นตัวอย่างบทสนทนาขณะการตรวจรักษาที่ไม่ซับซ้อนกับการใช้วิธีการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพดีที่สุด(ตารางที่ 1)

 

ตารางที่ 1 บทสรุปของการสนทนาทั้ง 3 ขั้นตอน รวมถึงเทคนิกหลักในการสนทนา
ขั้นตอนที่ 1 เทคนิกที่ใช้ ผลที่ได้
เริ่มต้น
“ขณะนี้เรากำลังจะเริ่ม…โอเคไหมคะ”
สรุปความต้องการโดยรวมของลูกค้า และให้ข้อคิดเห็น เพื่อให้มั่นใจว่าคุณ Schmidt ได้รับข้อมูลครบถ้วน ทั้งยังเข้าใจรวมถึงยอมรับในสิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้นต่อไป
การตรวจร่างกาย
“หมอจะเริ่มตรวจจาก…”
พูดอธิบายให้ลูกค้าฟังตลอดการตรวจวินิจฉัย สร้างภาพรวมและความรู้สึกสบายใจแก่ลูกค้าว่าข้อมูลทุกอย่างจะได้รับการอธิบาย
ขั้นตอนที่ 2 เทคนิกที่ใช้ ผลที่ได้
สรุปผลการตรวจร่างกาย และคำแนะนำ #1
“เอาล่ะค่ะ หมอได้ทำการตรวจร่างกาย… ฟังดูเป็นอย่างไรคะ”
อธิบายปัญหาหลัก ในที่นี้คือปัญหาของฟัน พร้อมทั้งให้คำแนะนำที่ชัดเจนจากนั้นถามความคิดเห็นของลูกค้า นำเสนอสิ่งที่ตรวจพบได้เด่นชัดที่สุด เพื่อที่คุณ Schmidt จะได้ใช้เวลาในการซึมซับข้อมูล จากนั้นสัตวแพทย์ได้ให้ข้อคิดเห็นเพิ่มเติมก่อนที่จะดำเนินการต่อ
การมีส่วนร่วม
“โอ มีการวางยาสลบด้วยหรือคะ”
“หมอเสียใจด้วยนะคะ”
• คำถามปลายเปิด
• การตอบสนองอย่างเข้าอกเข้าใจ
• มุมมองในแง่บวก(ยาและขั้นตอนการรักษาใหม่ๆ)
เพื่อขุดคุ้ยหาต้นตอของปัญหาความกลัวการวางยาสลบของคุณ Schmidt
แสดงให้คุณ Schmidt เห็นว่าความกังวลของเขาได้รับการใส่ใจ
ปลอบโยนคุณ Schmidt
ข้อแนะนำที่ 2
“หมอขอแนะนำให้…ราบรื่นปลอดภัยยิ่งขึ้น”
“ต้องการข้อมูลอื่นๆเพิ่มเติมไหมคะ”
“เราสามารถตรวจเลือดในวันนี้ได้ทันทีหรือ ...สะดวกแบบไหนดีคะ”
บอกถึงประโยชน์ที่จะได้รับ
คำถามปลายเปิด
ให้ทางเลือก 2 ทาง พร้อมถามความคิดเห็น
นำเสนอสิ่งที่ตรวจพบอันดับที่สอง ผลประโยชน์ที่จะได้รับ พร้อมกันนี้ยังต้องตรวจสอบว่าคุณ Schmidt เข้าใจเนื้อหาทั้งหมด
ให้โอกาสคุณ Schmidt ได้เลือกแนวทาง พร้อมทั้งถามความคิดเห็นจากลูกค้า
ขั้นตอนที่ 3 เทคนิกที่ใช้ ผลที่ได้
ข้อตกลง
“โอเคค่ะ ทีนี้…”
“คุณมีคำถามเพิ่มเติมไหมคะ”
สรุปแนวทางทั้งหมด
คำถามปลายปิด
ตรวจสอบให้แน่ใจว่าไม่ขาดเหลือข้อมูลใดๆ ทำให้คุณ Schmidt มีส่วนร่วมกับการตรวจรักษา
ย้ำให้แน่ชัดว่าลูกค้ายินยอมรับการตรวจรักษา ชักนำกระบวนการตรวจรักษาให้มาถึงจุดจบอย่างนุ่มนวล
บทสรุป
“ยินดีที่ได้ดูแล…”
บอกลาพร้อมกับกล่าวคำชมเชยลูกค้า จบการตรวจรักษาด้วยความรู้สึกเชิงบวก

ตารางที่ 1 บทสรุปของการสนทนาทั้ง 3 ขั้นตอน รวมถึงเทคนิกหลักในการสนทนา

ขั้นตอนที่ 1 การเริ่มต้นและการตรวจร่างกาย

รวมไปถึงวิธีการที่ใช้และสาเหตุที่จำเป็นต้องใช้

  • สัตวแพทย์(v) : คุณ Schmidt ขณะนี้เรากำลังจะเริ่มการตรวจร่างกายประจำปีของ lucky โดยเน้นเป็นพิเศษที่บริเวณใบหูนะคะ โอเคไหมคะ

สัตวแพทย์เริ่มทำการตรวจร่างกายโดยพูดทวนความต้องการของลูกค้าอีกครั้งทั้งยังถามความคิดเห็นว่าลูกค้ารับได้กับการกระทำดังกล่าวหรือไม่

  • ลูกค้า(c) : ดีเลยค่ะ
  • V: หมอจะเริ่มตรวจจากบริเวณจมูกไล่ไปจนถึงปลายหางพร้อมทั้งอธิบายสิ่งที่ตรวจพบนะคะ เมื่อเสร็จแล้วหมอจะสรุปให้ฟังพร้อมกับคำแนะนำว่าควรดำเนินการอย่างไรต่อไป นอกจากนี้หมอจะเน้นเป็นพิเศษที่ใบหูและหัวใจ เพราะว่า Lucky อายุ 10 ปีแล้ว จำเป็นต้องได้รับการตรวจภายในอย่างสม่ำเสมอ
  • C: เยี่ยมค่ะ
  • V: ตาดูดีมากค่ะ สดใสและเป็นประกาย จมูกดูสุขภาพดีเช่นกัน โดยรวมแล้วฟันและช่องปากอยู่ในสภาพที่ใช้ได้ หมอพบว่ามีหินปูนอยู่บ้างซึ่งต่อไปหมอจะแนะนำว่าเราสามารถทำอย่างไรได้บ้างนะคะ

สัตวแพทย์ทำการตรวจร่างกายจากปลายจมูกจนถึงปลายหาง พร้อมกับอธิบายประกอบขณะทำการตรวจหู ผิวหนัง ท้อง หัวใจ และอื่นๆ นอกจากนี้ยังเน้นถึงความผิดปกติที่พบและสิ่งที่จะทำต่อไป

ขั้นตอนที่ 2 สรุปสิ่งที่ตรวจพบ การอธิบาย คำแนะนำ และการมีส่วนร่วม

Including explanations of techniques used and why they are used.

  • V: เอาล่ะค่ะ หมอได้ทำการตรวจร่างกาย lucky เสร็จแล้วและได้ภาพรวมของทั้งหมด หมอยินดีที่จะแจ้งคุณว่า Lucky มีสุขภาพดีทีเดียว หูและหัวใจนั้นอยู่ในสภาพยอดเยี่ยม แน่นอนว่ามีบางเรื่องที่เราควรจะคุยกันเมื่อสุนัขแก่ตัวลง นั่นคือเรื่องของฟันค่ะ Lucky มีปริมาณหินปูนค่อนข้างมากบริเวณฟันเขี้ยวและฟันตัด ซึ่งถ้าหากไม่ทำการรักษาอาจก่อให้เกิดปัญหาเหงือกอักเสบและโรคหัวใจตามมาได้ ดังนั้นหมอจึงอยากแนะนำให้ขูดหินปูนออกภายใน 1 เดือนค่ะ ในการขูดหินปูนนั้นจะต้องวางยาสลบชั่วครู่หนึ่ง ฟังดูเป็นอย่างไรคะ

สัตวแพทย์ทำการสรุปสิ่งที่ตรวจพบโดยนำเสนอสิ่งที่เด่นชัดที่สุดก่อน อธิบายความสำคัญของสิ่งที่ตรวจพบและแนะนำทางเลือกที่ชัดเจน สัตวแพทย์ตั้งใจเสนอทางเลือกพร้อมกับถามความคิดเห็นของเจ้าของสัตว์ด้วยคำถามปลายเปิด จุดนี้สำคัญมากในการขจัดสิ่งกีดขวางในการรักษา รวมถึงเป็นการนำความต้องการของลูกค้ามาพิจารณาเพื่อวางแผนในการตรวจรักษาต่อไป

  • C: โอ มีการวางยาสลบด้วยหรือคะ มันค่อนข้างอันตรายใช่ไหมคะ
  • V: คุณมีความกังวลที่จุดไหนบ้างคะ
  • C: สุนัขตัวก่อนที่ชื่อว่า Cassy ใช้เวลาหลายวันกว่าจะฟื้นตัวจากยาสลบได้ดี มันแย่มากเลยค่ะ เขานอนร้องอยู่ 3 วัน ลุกไม่ได้และดูไม่มีความสุข
  • V: เรื่องเกิดขึ้นนานหรือยังคะ
  • C: ประมาณ 10 ปีก่อนค่ะ

จากการถามด้วยคำถามปลายเปิดอย่างต่อเนื่องทำให้สัตวแพทย์พบสาเหตุความกังวลของคุณ Schmidt ที่มีต่อการวางยาสลบ นอกจากนี้สัตวแพทย์ยังแสดงความเข้าอกเข้าใจต่อความกลัวของเจ้าของในแง่บวก รับเอาความกังวลของเจ้าของไปพิจารณาจากนั้นจึงสร้างสถานการณ์ใหม่ที่เต็มไปด้วยความคิดเชิงบวกว่า Lucky จะไม่ทุกข์ทรมานจากกระบวนการวางยาสลบเหมือนที่เกิดขึ้นกับสุนัขตัวเก่าเมื่อ 10 ปีก่อนด้วยเทคนิกทางการสัตวแพทย์ที่ก้าวหน้ามากขึ้นร่วมกับการดูแลจากบุคลากร

  • V: หมอเสียใจด้วยนะคะ มันต้องเปนความทรงจำที่ไม่ดีเอามากๆ หมอขอแจ้งให้ทราบว่าในปัจจุบันการวางยาสลบได้มีความก้าวหน้าไปมากที่จะทำให้การฟื้นจากยาสลบเป็นไปอย่างราบรื่นและสงบมากขึ้น Lucky จะพักฟื้นอยู่ที่สถานพยาบาลจนกว่าจะฟื้นตัวและเดินได้ดี ฟังดูเป็นอย่างไรคะ
  • C: ฟังดูดีขึ้นมากเลยค่ะ
  • V: เอาล่ะค่ะ ทีนี้หมอขอแนะนำให้เราตรวจเลือดของ Lucky ก่อนวางยาสลบเพื่อให้แน่ใจว่าค่าเลือดต่างๆอยู่ในเกณฑ์ปกติ ซึ่งจะทำให้การวางยานั้นราบรื่นปลอดภัยยิ่งขึ้น ผลเลือดที่ได้จะบอกว่ายาตัวไหนเหมาะกับ Lucky และมีประสิทธิภาพสูงสุดค่ะ คุณ Schmidt ต้องการข้อมูลอื่นๆเพิ่มเติมไหมคะ 
Presenting offers and checking for understanding and concerns, one after the other in a “chunk and check” format helps clients make informed decisions.

รูปภาพที่ 2 การนำเสนอทางเลือกจากนั้นตรวจสอบความเข้าใจและความกังวลของเจ้าของสัตว์ทีละเรื่องเป็นรูปแบบการสนทนาที่เรียกว่า “ chunk and check” จะช่วยให้เจ้าของสัตว์ตัดสินใจด้วยข้อมูลที่ครบถ้วน © Manuel Fontègne

หลังจากที่คุณ Schmidt มีปฏิกิริยาไปในทิศทางบวกต่อข้อเสนอของสัตวแพทย์ ทางสัตวแพทย์จึงมีข้อเสนอถัดไปตามมานั่นคือการตรวจเลือดก่อนการวางยาสลบที่จะช่วยให้การวางยา “มีความปลอดภัยเพิ่มมากขึ้น” การให้ข้อมูลวิธีนี้ทำให้ผู้รับสารได้รับข้อมูลทีละส่วนซึ่งทำความเข้าใจได้ง่ายกว่าการได้รับข้อมูลและคำแนะนำต่างๆในปริมาณมาก วิธีนี้ยังป้องกันไม่ให้ลูกค้าปฏิเสธข้อเสนอของสัตวแพทย์เพียงเพราะรู้สึกว่าทุกอย่างเกิดขึ้นเร็วเกินไปและสัตวแพทย์พยายามยัดเยียดให้รีบตัดสินใจ(รูปภาพที่ 2)

  • C: ฉันคิดว่าเข้าใจทุกอย่างมากกว่าเดิมและรู้สึกดีกับการรักษามากขึ้นแล้วค่ะ คิดว่าอยากรับการรักษาให้เร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ เรื่องการตรวจเลือดจะทำอย่างไรคะ
  • V: เราสามารถตรวจเลือดในวันนี้ได้ทันที หรือว่าจะทำก่อนการวางยาสลบ 2 วันก็ได้ค่ะ คุณ Schmidt สะดวกแบบไหนดีคะ
  • C: งั้นขอเป็นวันนี้เลยดีกว่าค่ะ

คุณ Schmidt สามารถตัดสินใจเลือกได้อย่างอิสระในการเลือกวันนัดครั้งถัดไป จากการที่สัตวแพทย์นำเสนอ 2 ทางเลือกโดยปราศจากความกดดัน

ขั้นตอนที่ 3 การบรรลุข้อตกลงและบทสรุป

รวมไปถึงวิธีการที่ใช้และสาเหตุที่จำเป็นต้องใช้

  • V: โอเคค่ะ ทีนี้ผู้ช่วยของหมอจะทำการเจาะเลือดของ Lucky เพื่อนำไปตรวจที่ห้องปฏิบัติการของเรา ผลเลือดน่าจะออกในเช้าวันพรุ่งนี้ แต่หมอขอแนะนำให้ทำการนัดขูดหินปูนไว้ก่อนกับเจ้าหน้าที่ในวันนี้เลย เธอจะแจ้งรายละเอียดขั้นตอนต่างๆให้คุณทราบ เซ็นใบยินยอมรับการรักษา รวมถึงให้แผ่นพับข้อมูลสำคัญอื่นๆ คุณมีคำถามเพิ่มเติมไหมคะ
  • C: ฉันจะได้รับการแจ้งเตือนเกี่ยวกับผลเลือดเมื่อไหร่คะ
  • V: เจ้าหน้าที่จะทำการนัดหมายเพื่อแจ้งผลทางโทรศัพท์แก่คุณค่ะ ภายในอีก 2 วันดีไหมคะ
  • C: ดีค่ะ ทุกอย่างฟังดูดีมากเลย ขอบคุณนะคะคุณหมอ
  • V: ยินดีที่ได้ดูแลคุณและ Lucky ค่ะ เจอกันในวันนัดขูดหินปูนนะคะ ถ้าหากมีคำถามใดสามารถติดต่อเราได้ทุกเมื่อค่ะ

ข้อคิด : เพื่อนที่ดีที่สุดของเจ้าของสัตว์เลี้ยงคือสัตวแพทย์ที่เปิดกว้างผู้ซึ่งพยายามหาทาออกที่ดีที่สุดแก่สัตว์เลี้ยงและเจ้าของสัตว์ทุกราย

สถานการณ์ที่ยุ่งยากและการตอบสนอง

การสื่อสารในเชิงบวกสามารถใช้จัดการกับกรณีสัตว์ป่วยส่วนมากได้เป็นอย่างดี ก่อให้เกิดสถานะ win-win แก่ทุกฝ่าย ไม่ว่าจะเป็นสัตว์เลี้ยง เจ้าของสัตว์ และสถานพยาบาล แต่ในบางครั้งเราอาจต้องพบกับลูกค้าที่ตั้งข้อสงสัยเกี่ยวกับคำแนะนำของสัตวแพทย์ซึ่งทำให้การตรวจรักษาไม่เป็นไปอย่างราบรื่น การตรวจรักษามีอันต้องสะดุด เกิดข้อขัดแย้งขึ้น ทีมงานในสถานพยาบาลต้องพยายามควบคุมอุณหภูมิของสถานการณ์ไม่ให้ร้อนจนเกินไป หรือเติมเชื้อไฟให้รุนแรงมากขึ้น สาเหตุของความคิดเห็นที่ไม่ตรงกันรวมไปถึงความขัดแย้งระหว่างลูกค้าและสัตวแพทย์สามารถพบได้บ่อยในการปฏิบัติงานภายในสถานพยาบาลสัตว์ เช่น

  • ลูกค้าพบข้อมูลบางอย่างในอินเตอร์เน็ตและต้องการสอบถามความเห็นของสัตวแพทย์
  • ลูกค้าได้รับอิทธิพลจากข้อมูลของนักเพาะพันธุ์สุนัข ชมรมคนรักสุนัข เพื่อน หรือสมาชิกในครอบครัว
  • สัตวแพทย์และพยาบาลในสถานพยาบาลเดียวกันมีความเห็นแตกต่างกันในหัวข้อเดียวกัน

ในฐานะของบุคลากรในสถานพยาบาลสัตว์ เรามักคิดว่าคำถามที่ดูเรียบง่ายจากลูกค้าเช่น “ฉันอ่านเจอร์ในอินเตอร์เน็ตว่า..” หรือ “คนที่ขายสุนัขให้พูดว่า…” ก่อให้เกิดความหงุดหงิดในระดับหนึ่งโดยที่ผู้พูดส่วนใหญ่ไม่ได้ตั้งใจ ให้เป็นเช่นนั้น ในทางตรงกันข้าม บุคลากรในสถานพยาบาลควรมองว่านี่ถือเป็นความเคารพที่เจ้าของสัตว์เลือกที่จะถามสัตวแพทย์ก่อนที่จะเชื่อข้อมูลหรือเลือกซื้ออาหารสัตว์ปราศจากธัญพืชตามที่โฆษณาในอินเตอร์เน็ต

Antje Blaettner

การสื่อสารในเชิงบวกสามารถใช้จัดการกับกรณีสัตว์ป่วยส่วนมากได้เป็นอย่างดี ก่อให้เกิดสถานะ win-win แก่ทุกฝ่าย ไม่ว่าจะเป็นสัตว์เลี้ยง เจ้าของสัตว์ และสถานพยาบาล

Antje Blaettner

ตัวอย่างบทสนทนาถัดไปจะแสดงให้เห็นถึงตอนท้ายของบทสทนาที่แตกต่างออกไปเล็กน้อยระหว่างสัตวแพทย์และคุณ Schmidt

  • C : โอ้ ก่อนที่ดิฉันจะลืมนะคะคุณหมอ อยากทราบว่าจะดีกว่าไหมคะหากเราเปลี่ยนอาหารของ Lucky เป็นอาหารที่ปราศจากธัญพืช
  • V : นั่นเป็นคำถามที่น่าสนใจมากค่ะ คุณมีข้อมูลเกี่ยวกับอาหารปราศจากธัญพืชอย่างไรบ้างคะ

ประเด็นสำคัญคือการไม่ตอบโต้ทันทีด้วยการสอนเล็คเชอร์ย่อยให้ลูกค้าฟังเกี่ยวกับธัญพืชและข้อดีข้อเสียของอาหารดังกล่าว ควรถามด้วยคำถามปลายเปิดเพื่อเผยที่มาของคำถามและทราบเป้าหมายของการถามคำถามนี้

  • C: ดิฉันอ่านเจอในอินเตอร์เน็ตมาค่ะ ว่าธัญพืชโดยเฉพาะข้าวสาลีอาจก่อให้เกิดอาการแพ้ได้จึงไม่ควรให้อาหารที่มีข้าวสาลีเป็นส่วนประกอบค่ะ
  • V: อาการแพ้ที่อ่านพบเป็นอย่างไรคะ
  • C: คัน อาเจียน แล้วก็ถ่ายเหลวค่ะ ฉันไม่อยากให้มันเกิดขึ้นกับ Lucky เพียงแค่ต้องการให้เขาได้สิ่งที่ดีที่สุด
  • V: แล้วจนถึงปัจจุบันคุณได้สังเกตเห็นอาการแปลกๆของ Lucky ไหมคะ
  • C: ไม่มีเลยค่ะ เขากินอาหารที่คุณหมอสั่งจ่ายได้ดีและไม่มีอาการใดๆค่ะ
  • V: ฟังดูแล้วเป็นเรื่องที่ดีนะคะ ถ้าหากมีอาการผิดปกติเกิดขึ้นให้รีบพาสุนัขกลับมาพบหมอทันทีเลยนะคะ ปัจจุบันมีข้อมูลมากมายในอินเตอร์เน็ตที่ไม่มีมูลความจริง ไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์มารองรับ มักมีแหล่งที่มาจากคนที่ต้องการขายผลิตภัณฑ์ของตนเองให้ได้ คุณมีแหล่งข้อมูลเกี่ยวกับอาหารปราศจากธัญพืชไหมคะ

ขั้นตอนนี้เป็นการใช้บทสนทนาแบบเปิดกว้างเพื่อหาแหล่งที่มาของข้อมูล สิ่งนี้แสดงให้ลูกค้าเห็นว่าสัตวแพทย์นั้นอาศัยข้อมูลงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ในการตั้งข้อสงสัยเกี่ยวกับแหล่งที่มา และยินดีที่จะจัดการกับเรื่องราวต่างๆให้ลูกค้าของเขา

  • C: ฉันไม่เจอแหล่งที่มาเลยค่ะ แต่ก็ยินดีที่จะให้ที่อยู่เว็บไซต์แก่คุณหมอเพื่อที่คุณหมอจะได้ลองเข้าไปอ่านดูนะคะ
  • V: ยินดีค่ะ เป็นความคิดที่ดีเลย คุณสามารถฝากรายละเอียดไว้กับเจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์ได้ทางโทรศัพท์นะคะ หลังจากที่หมอตรวจสอบแล้วจะติดต่อกลับไปค่ะ
  • C: ดีค่ะ ฉันคิดว่าคุณหมอน่าจะเข้าใจเรื่องพวกนี้ง่ายกว่าฉันเยอะเลย ในเน็ตมีข้อมูลพวกนี้เยอะมากจนทำให้ฉันสับสน
  • V: เข้าใจเลยค่ะ หมอต้องการให้คุณและ Lucky ได้สิ่งที่ดีที่สุดเช่นกัน ขอบคุณที่เข้ามาในวันนี้นะคะ เราจะติดต่อกลับไปในเร็วๆนี้ค่ะ

จากบทสนทนาข้างต้น สัตวแพทย์ได้เปิดประตูสำหรับการสื่อสารไว้กว้างพอและแสดงให้เห็นว่าเธอสนใจในการแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ทั้งยังแสดงออกว่าเรื่องที่ลูกค้าเป็นกังวลถือว่าเป็นเรื่องของเธอเช่นกัน ส่งผลให้เกิดความสัมพันธ์เชิงบวกที่เข้าอกเข้าใจกัน

ข้อคิด :คำถามแต่ละข้อจากลูกค้ามักเป็นเพียงคำถามง่ายๆที่ควรได้รับคำตอบชัดเจนและเป็นมิตร

การข่มขู่ทางอารมณ์

Between all the good and dedicated clients, there are those who put their own interests first, and are not willing to negotiate.

รูปภาพที่ 3 ลูกค้าไม่ได้มีเพียงลูกค้าที่ดีและเอาใจใส่สัตว์เลี้ยงของตนเอง ยังมีลูกค้าที่ยึดเอาผลประโยชน์ของตนเป็นที่ตั้งทั้งยังไม่ประนีประนอม © Shutterstock

โชคร้ายที่ ลูกค้าไม่ได้มีเพียงลูกค้าที่ดีและเอาใจใส่สัตว์เลี้ยงของตนเอง ยังมีลูกค้าที่ยึดเอาผลประโยชน์ของตนเป็นที่ตั้งทั้งยังไม่ประนีประนอม(รูปภาพที่ 3) พวกเขาเหล่านี้จะพยายามครอบงำบุคลากรในสถานพยาบาลให้ปฏิบัติตามเจตจำนงของตนเองผ่านการประกาศว่า “หากไม่ทำตามที่ต้องการ จะไปรับการรักษาที่อื่น”

ตัวอย่างสถานการณ์ที่อาจเกิดการข่มขู่ทางอารมณ์

  • ลูกค้าขอนัดหมายนอกเวลาทำการ
  • ขอลดราคาค่ารักษาพยาบาลโดยอ้างว่าสถานพยาบาลอีกแห่งให้ราคาที่ต่ำกว่า
  • ขอให้สั่งผลิตภัณฑ์ที่อยู่นอกขอบเขตการให้บริการของสถานพยาบาล

บางครั้งลูกค้าเรียนรู้จากบุคลากรในสถานพยาบาลว่าให้พยายามยืนกรานความต้องการของตนเองจนกว่าสัตวแพทย์หรือสถานพยาบาลจะยินยอมปฏิบัติตามผ่านการข่มขู่ทางอารมณ์เช่น “คุณไม่อยากเสียลูกค้าใช่ไหม” หรือ “คุณหมอเองก็เป็นคนรักสัตว์ และฉันก็ไม่สามารถจ่ายค่าทำวัคซีนแมวถึง 3 ตัวได้”

หากบุคลากรในสถานพยาบาลรวมถึงสัตวแพทย์ยอมปฏิบัติตามคำข่มขู่ ไม่เพียงจะเป็นการกระตุ้นให้ลูกค้ามีพฤติกรรมการเรียกร้องเพิ่มมากขึ้น ยังสามารถแพร่กระจายไปยังลูกค้าท่านอื่นได้จากการที่ทราบว่าสถานพยาบาลแห่งนี้ยินยอมทำตามข้อเรียกร้องหากมีการข่มขู่ทางอารมณ์

กรณีที่ลูกค้าต้องการนัดหมายนอกเวลาทำการ ต้องการสั่งผลิตภัณฑ์หรือสินค้าอื่นที่สถานพยาบาลไม่สามารถจัดหาและไม่สมควรจัดหาให้ คำแนะนำคือต้องปฏิเสธอย่างมั่นคงและเป็นมิตร พร้อมกับเสนอทางเลือกอื่น :

  • ต้องขออภัยด้วยที่เราไม่สามารถทำแบบนั้นได้
    • คุณอยากเปลี่ยนนัดหมายเป็นวันพรุ่งนี้เวลา 19 นาฬิกาหรือวันมะรืนเวลา 16 นาฬิกาดีคะ
    • หมอมีอาหารอีกชนิดที่มีคุณภาพและรสชาติดีไม่แพ้อาหารที่คุณกล่าวถึง ขออธิบายให้ฟังคร่าวๆได้ไหมคะ

กรณีที่ลูกค้าขอส่วนลดในการตรวจรักษา แนะนำให้ปฏิบัติดังนี้

  • C : ฉันเลี้ยงแมวตั้ง 3 ตัว คุณหมอมีส่วนลดในการทำวัคซีนให้ไหมคะ
  • V : หมอเข้าใจว่าคุณต้องการประหยัดเงินจึงได้ขอส่วนลดในการทำวัคซีนใช่ไหมคะ การขอส่วนลดเป็นเรื่องปกติที่พบได้ทั่วไปในการซื้อสินค้าต่างๆ แต่การทำวัคซีนเป็นกระบวนการทางการแพทย์รวมถึงเวชภัณฑ์ ดังนั้นหมอจึงมีทางเลือก 2 ทาง หมอสามารถลดจำนวนครั้งในการทำวัคซีนแมวแต่ละตัว ผลคือการทำวัคซีนอาจไม่ป้องกันโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ หรือหมอลดขั้นตอนการทำงานลงโดยการไม่ตรวจร่างกายอย่างละเอียดถี่ถ้วนก่อนการทำวัคซีน ผลคือหมออาจไม่พบอาการหรือความผิดปกติบางอย่างของแมวและทำให้วัคซีนไม่มีประสิทธิภาพดีพอ หมอควรเลือกประหยัดส่วนไหนดีคะ

ข้อคิด : ขั้นตอนนี้เป็นการแสดงให้ลูกค้าเห็นว่าในการให้บริการด้านการแพทย์และเวชกรรมนั้นมีขั้นตอนลัดน้อยมาก และสิ่งที่สัตวแพทย์ได้กล่าวในตัวอย่างนั้นไม่ควรนำมาใช้ในทางปฏิบัติจริงไม่ว่ากรณีใดๆ

  • C: ไม่ค่ะ ฉันไม่ได้หมายความแบบนั้นเลย ฉันอยากจ่ายเงินเพื่อการบริการแบบเต็มที่แต่ในจำนวนที่น้อยลงน่ะค่ะ คุณหมอต้องอยากให้สัตว์ทุกตัวทำวัคซีนครบใช่ไหมคะ
  • V: และจากการที่คุณต้องการการบริการแบบเต็มที่ ในฐานะของหมอที่เป็นสัตวแพทย์จึงต้องปฏิบัติงานการตรวจรักษาอย่างสมบูรณ์ นั่นหมายถึงการตรวจร่างกายสัตว์เลี้ยงอย่างละเอียดถี่ถ้วนรวมถึงการทำวัคซีนครบโดส หมอจึงไม่สามารถลดราคาในส่วนนี้ให้ได้ แต่ถ้าเราลองมาดูส่วนของอาหารสำหรับลูกแมว 3 ตัว หมอสามารถแถมสินค้าให้คุณได้หากคุณซื้ออาหารกับเราเป็นประจำ
  • C: ฉันจะลองหาสถานพยาบาลที่วัคซีนราคาถูกกว่านี้ แต่จะกลับมาซื้ออาหารกับคุณละกันค่ะ
  • V: โอเคค่ะ ขอบคุณที่มาใช้บริการและขอให้ลูกแมวทั้ง 3 สุขภาพแข็งเรงนะคะ

จากบทสนทนาด้านบนจะพบว่าลูกค้าเปิดเผยว่าตนนั้นเป็นนักต่อราคาและใช้การข่มขู่ทางอารมณ์ เธอเป็นลูกค้าที่สนใจเรื่องราคามากกว่าคุณภาพการให้บริการ ในฐานะทีมงานคุณต้องพิจารณาว่าควรจัดการอย่างไรกับลูกค้าแบบนี้ เราควรทำตามข้อเรียกร้องของลูกค้าเพื่อรักษาลูกค้าไว้ เปิดโอกาสให้มีเหตุการณ์แบบนี้เกิดขึ้นซ้ำอีก รวมถึงมีลูกค้าแบบเดียวกันเพิ่มมากขึ้น หรือเราควรตั้งมาตรฐานการให้บริการรวมถึงราคา หากเราสามารถคงมาตรฐานไว้ได้จะสร้างความเคารพนับถือให้กับลูกค้า เน้นการให้บริการแก่ลูกค้าที่ชื่นชอบบริการของเรา ลดปริมาณลูกค้าที่ชอบใช้กการข่มขู่ทางอารมณ์และการต่อราคา ส่งผลให้ความเครียดในการทำงานลดลง และทีมงานบุคลากรมีขวัญกำลังใจเพิ่มมากขึ้น

ข้อคิด : หากลูกค้าได้รับการปฏิบัติเป็นพิเศษเมื่อร้องขอ จะส่งผลให้ลูกค้ากลุ่มนี้มีจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ


พิเศษสำหรับสัตวแพทย์ไทย

เข้าทำเเบบทดสอบเพื่อสะสม VET-CE ภายในวันที่ 15 ก.พ. - 15 เม.ย. 2023 ทำเเบบทดสอบ VET-CE
Miguel Ángel Díaz

Miguel Ángel Díaz

Miguel received a degree in Veterinary Science in 1990. After working at several clinics he opened his own clinic in 1992 อ่านเพิ่มเติม

Iván López Vásquez

Iván López Vásquez

Iván comes from a family of veterinarians; his father and older brother share the same passion. He obtained his degree from the Universidad de Concepción อ่านเพิ่มเติม

Cindy Adams

Cindy Adams

Cindy Adams is Professor in the Department of Veterinary Clinical and Diagnostic Sciences at the University of Calgary, Veterinary Medicine, อ่านเพิ่มเติม

Antje Blättner

Antje Blättner

ดร. แบล็ตต์เนอร์ศึกษาในเบอร์ลินและมิวนิกและหลังจากจบการศึกษาในปี 2531 อ่านเพิ่มเติม

บทความอื่นๆ ในประเด็นนี้