คำถามที่มักพบได้บ่อยเกี่ยวกับอาหารสัตว์
สัตวแพทย์และบุคลากรที่ปฏิบัติงานในสถานพยาบาลสัตว์มักพบคำถามหรือข้อคิดเห็นเกี่ยวกับอาหารสัตว์จากเจ้าของสัตว์เลี้ยงอยู่บ่อยครั้ง...
การคำนวณปริมาณพลังงานในอาหารสัตว์
เผยแพร่แล้ว 05/09/2022
สามารถอ่านได้ใน Français , Deutsch , Italiano , Română , Español และ English
สาเหตุที่ปริมาณพลังงานในอาหารสัตว์มีความสำคัญเป็นเพราะหากเราทราบปริมาณพลังงานของอาหารและปริมาณอาหารที่สัตว์ได้รับแล้ว เราสามารถคาดคะเนได้ว่าสัตว์ได้รับปริมาณพลังงานเท่าใด (แปลโดย น.สพ. พีระ มานิตยกุล)
บทนำ
สาเหตุที่ปริมาณพลังงานในอาหารสัตว์มีความสำคัญเป็นเพราะหากเราทราบปริมาณพลังงานของอาหารและปริมาณอาหารที่สัตว์ได้รับแล้ว เราสามารถคาดคะเนได้ว่าสัตว์ได้รับปริมาณพลังงานเท่าใด สัตวแพทย์สามารถนำข้อมูลนี้มาใช้เพื่อแนะนำวิธีการให้อาหารสัตว์แก่เจ้าของได้แม่นยำมากยิ่งขึ้น ปริมาณอาหารที่แม่นยำมีประโยชน์มากในกระบวนการการเปลี่ยนอาหารหรือการให้อาหารผสมกัน เจ้าของสัตว์อาจไม่พอใจที่คำแนะนำการให้อาหารแตกต่างกันไปตามผู้ผลิตโดยผู้ผลิตแต่ละรายมีวิธีในการคำนวณพลังงานในอาหารที่ต่างกัน
หากทราบถึงปริมาณพลังงานในอาหารแล้วยังสามารถเปรียบเทียบความแตกต่างของอาหารแต่ละชนิดได้มากขึ้น เมื่อทำการแปลงค่าพลังงานให้เท่ากันจะสามารถเปรียบเทียบปริมาณสารอาหารหรือตัวแปรอื่นเช่นต้นทุนระหว่างอาหารต่างชนิดได้ ยกตัวอย่างเช่นการเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างอาหารเม็ดและอาหารเปียก ผู้ผลิตบางรายให้ข้อมูลเกี่ยวกับปริมาณพลังงานของอาหารไว้บนบรรจุภัณฑ์ของอาหารแต่การที่ข้อบังคับทางกฏหมายที่แตกต่างกันไปในแต่ละประเทศจึงไม่มีการกำหนดวิธีมาตรฐานในการคำนวณปริมาณพลังงานจากอาหาร แนวทางที่อยู่ในหัวข้อที่ 1 เป็นข้อมูลเกี่ยวกับพลังงานในอาหารแต่ละชนิดเพื่อคำนวณปริมาณพลังงานซึ่งเป็นวิธีที่นิยมใช้กันทั่วไปทั้งในสุนัขและแมว
|
รูปแบบพลังงานในอาหาร
พลังงานในอาหารมีหน่วยเป็นกิโลแคลอรี่(kcal)หรือกิโลจูล(kJ) โดย 1 kcal เท่ากับ 4.182 kJ พลังงานในอาหารแบ่งออกได้เป็น 3 กลุ่มดังนี้
|
|---|
|
|
|
อาหารจะมีพลังงานแตกต่างกันขึ้นอยู่กับความชื้น โปรตีน ไขมัน และคาร์โบไฮเดรตที่มีการย่อยได้ต่างกัน โดยปกติแล้วอาหารเม็ดจะมีความหนาแน่นของพลังงานต่อน้ำหนักสูงกว่าอาหารเปียก ปริมาณพลังงานอาหารในอาหารเปียกจะอยู่ที่ 70-130 kcal ต่ออาหาร 100 กรัม อาหารเม็ดจะมีปริมาณพลังงานตั้งแต่ 280-480 kcal ต่ออาหาร 100 กรัม
การวัดปริมาณพลังงานที่ใช้ประโยชน์ได้(ME)ในอาหารสัตว์
วิธีมาตรฐานในการหาปริมาณ ME คือการทดสอบโดยการให้อาหารแก่สัตว์แต่เป็นขั้นตอนที่ใช้เวลานานและมีค่าใช้จ่ายสูงส่งผลให้ผู้ผลิตอาหารสัตว์โดยมากขาดขีดความสามารถและทรัพยากรในการทดลองดังกล่าว อีกวิธีหนึ่งที่สามารถทดแทนการให้อาหารจริงได้คือการใช้สมการทำนาย(predictive equation)ซึ่งสามารถประมาณค่า ME ในอาหารได้ สมการทำนายที่ใช้นั้นมีหลายตัวแต่มีหลักการเหมือนกันคือใช้ปริมาณโปรตีน ไขมันและคาร์โบไฮเดรตในอาหารจากนั้นเติมค่าสัมประสิทธิ์หรือตัวแปรอื่นๆเพื่อชดเชยการย่อยได้ของอาหาร
การแปลข้อมูลโภชนาการบนฉลากอาหาร
ข้อมูลดังต่อไปนี้หรือบางส่วนอาจพบได้บนฉลากอาหาร ต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าค่าโภชนาการนั้นอยู่ในหน่วยเป็นร้อยละ หรือน้ำหนักเป็นกรัมต่ออาหาร 100 กรัม อีกประการหนึ่งคือตัวเลขที่อยู่บนฉลากนั้นเป็นค่าเฉลี่ยหรือค่าจริงของสารอาหารที่ต้องการทราบ บางครั้งค่าที่อยู่บนฉลากอาจเป็นค่าสูงสุดหรือต่ำสุดที่รับประกันซึ่งไม่ควรใช้ หากค่าที่ระบุบนฉลากไม่ชัดเจนควรสอบถามจากผู้ผลิตโดยตรง
การใช้สมการทำนายจำเป็นต้องทราบค่าของสารอาหารต่อไปนี้โดยต้องอยู่ในหน่วยร้อยละหรือกรัมต่ออาหาร 100 กรัม ค่าของคาร์โบไฮเดรตต้องอยู่ในรูปคาร์โปไฮเดรตที่ย่อยง่าย(nitrogen free extract; NFE) ซึ่งไม่อาจวัดได้โดยตรงแต่คำนวณได้จากความแตกต่าง ตามหัวข้อที่ 2
- ความชื้น
- โปรตีน
- ไขมัน
- คาร์โบไฮเดรต* (NFE)
- เถ้า **
- ใยอาหารหยาบ
*สามารถคำนวณจากค่าอื่นได้หากไม่ระบุ
**อาจเรียกอีกชื่อว่าสารอนินทรีย์ (inorganic matter)
|
ขั้นตอนที่ 1 หาค่า NFE |
คาร์โบไฮเดรต (กรัม/100 กรัม)) = 100 – (Moisture + Protein + Fat + Ash + CF) |
|
ขั้นตอนที่ 2 หาค่า GE |
GE (kcal/ 100 กรัม) = (5.7× โปรตีน) + (9.4×ไขมัน) + (4.1×[NFE+ใยอาหารหยาบ]) |
|
ขั้นตอนที่ 3 คำนวณร้อยละการย่อยได้ (สุนัขและแมวใช้สมการต่างกัน)
|
แมว ; ร้อยละการย่อยได้ = 87.9 - [(0.88 × ใยอาหารหยาบ × 100)/(100 – ค่าความชื้นเป็นร้อยละ)] สุนัข ; ร้อยละการย่อยได้ = 91.2 - [(1.43 × ใยอาหารหยาบ × 100)/(100 – ค่าความชื้นเป็นร้อยละ)] |
|
ขั้นตอนที่ 4 หาค่า DE |
DE = GE(จากขั้นตอนที่ 2) x ร้อยละการย่อยได้(จากขั้นตอนที่ 3) / 100 |
|
ขั้นตอนที่ 5 คำนวณค่า ME (สุนัขและแมวใช้สมการต่างกัน) |
แมว ; ME(kcal/ 100 กรัม) = DE(จากขั้นตอนที่ 4) – (0.77 × โปรตีน) สุนัข ; ME(kcal/ 100 กรัม) = DE(จากขั้นตอนที่ 4) – (1.04 × โปรตีน) |
Key: GE = gross energy - DE = digestible energy - ME = metabolizable energy - CF = crude fiber
- NFE = nitrogen free extract
โรยัล คานิน มีความภูมิใจที่จะนำเสนอแอพพลิเคชั่นที่ช่วยในการคำนวณพลังงานที่ใช้ประโยชน์ได้โดยสังเขปสำหรับอาหารสุนัขและแมว สามารถดาวน์โหลดได้จากลิ้งค์ด้านล่างนี้
พิเศษสำหรับสัตวแพทย์ไทย
เข้าทำเเบบทดสอบเพื่อสะสม VET-CE ภายในวันที่ 1 มิ.ย.-31 ก.ค. 2022
ทำแบบทดสอบ VET-CEแหล่งอ้างอิง
- Nutrient requirements of dogs and cats (2006); National Research Council, National Academies Press, Washington DC.
Richard Butterwick
Richard Butterwick, ที่ปรึกษาด้านโภชนาการของศูนย์วิจัย, WALTHAM Centre for Pet Nutrition, Waltham, สหราชอาณาจักร อ่านเพิ่มเติม
บทความอื่นๆ ในประเด็นนี้
การคำนวณปริมาณพลังงานในอาหารสัตว์
สาเหตุที่ปริมาณพลังงานในอาหารสัตว์มีความสำคัญเป็นเพราะ...
จิตวิทยาในการสื่อสารกับเจ้าของสัตว์เลี้ยง
มนุษย์มีสัตว์เลี้ยงเพื่อตอบสนองความต้องการทางด้านจิตวิทยา เช่น...
ความเจ็บป่วยที่เกิดร่วมกับภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนในสุนัขและแมว
โรคอ้วนเป็นภาวะทุพโภชนาการที่สำคัญในสุนัขและแมวที่เป็นสัตว์เลี้ยง มีรายงานว่า...